• ભારતીય નૌકાદળ સબમરીન દિવસ દર વર્ષે 8 ડિસેમ્બરે ઉજવવામાં આવે છે. 8 ડિસેમ્બર 1967ના રોજ પ્રથમ સબમરીન 'કલવરી'ને ભારતીય નૌકાદળમાં સામેલ કરવામાં આવી હતી.
• રાષ્ટ્રની 30 વર્ષની સેવા પછી 31 માર્ચ 1996ના રોજ તે નેવીમાંથી નિવૃત્ત થયો હતો. હિંદ મહાસાગરમાં જોવા મળતી ખતરનાક વાઘ શાર્કના નામ પરથી તેનું નામ કલવરી રાખવામાં આવ્યું છે.આ પછી,વિવિધ કેટેગરીની ઘણી સબમરીન નેવીનો ભાગ બની.
• ફ્રાન્સના સહયોગથી સ્વદેશી રીતે બનાવવામાં આવેલી નવીનતમ સ્કોર્પિન ક્લાસ સબમરીનને 2017 માં નેવીમાં સામેલ કરવામાં આવી છે. તેનું નામ પણ કલવરી રાખવામાં આવ્યું છે.
• કલવરીને વિશ્વની સૌથી ઘાતક સબમરીન માનવામાં આવે છે. 08 ડિસેમ્બર 2022 નાં રોજ ભારતીય નૌકાદળના સબમરીન આર્મની રચનાને 08 ડિસેમ્બર 1967ના રોજ તેની પ્રથમ સબમરીન, અગાઉની INS કલવરીના કમિશનિંગ સાથે 55મો સબમરીન દિવસ ઉજવવામાં આવ્યો હતો.
• વાઇસ એડમિરલ બિસ્વજિત દાસગુપ્તા, CINC ENCના દસ સભ્યોને શુભેચ્છા પાઠવી હતી.
• વ્યાવસાયીકરણ અને સબમરીનર્સનું સમર્પણ. INS વીરબાહુ ખાતે સબમરીન સેનોટાફ ખાતે પુષ્પાંજલિ સમારોહ યોજાયો હતો.
• રીઅર એડમિરલ એ.વાય. સરદેસાઈ, ફ્લેગ ઓફિસર સબમરીનોએ 'ઇટરનલ પેટ્રોલ' પર સબમરીનર્સને શ્રદ્ધાંજલિ આપવા માટે પુષ્પાંજલિ અર્પણ કરી હતી. જેમણે રાષ્ટ્ર પ્રત્યેની ફરજમાં સર્વોચ્ચ બલિદાન આપ્યું હતું.
• શિપ બિલ્ડીંગ સેન્ટરના પ્રોજેક્ટ ડાયરેક્ટર રીઅર એડએમ આર વિજય શેખરે પણ શ્રદ્ધાંજલિ આપી હતી.
• આ સમારંભમાં COMCOS(E), કમાન્ડિંગ ઓફિસર INS સાતવાહન, સબમરીનના કમાન્ડિંગ ઓફિસર્સ અને સંકળાયેલ એકમોના ઓફિસર્સ-ઈન્ચાર્જોએ હાજરી આપી હતી.
• ભારતીય નૌકાદળના સબમરીન કાફલામાં વિવિધ વર્ગોનો સમાવેશ થાય છે જે વિવિધ ઓપરેશનલ જરૂરિયાતોને પૂરી કરે છે.
• પરમાણુ સંચાલિત બેલિસ્ટિક મિસાઈલ સબમરીનથી લઈને ડીઝલ-ઈલેક્ટ્રિક એટેક સબમરીન સુધી, આ જહાજો નિર્ણાયક સંપત્તિ છે જે ભારતની દરિયાઈ ક્ષમતાઓ અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષામાં વધારો કરે છે.
• ચાલુ પ્રોજેક્ટ્સ અને ભવિષ્યની યોજનાઓ સાથે, ભારતીય નૌકાદળ 21મી સદીના પડકારો માટે તેની સબમરીન દળને મજબૂત કરવાનું ચાલુ રાખે છે.

List Of Indian Submarines:

Indian Nuclear-powered Submarines:

Arihant Class – Ballistic Missile Submarine (SSBN)

• INS Arihant (S2)
• INS Arighat (S3)

• Origin: India
• Displacement: 6,000 tonnes
• Note: These submarines are designed for strategic deterrence and equipped with ballistic missiles.

Indian Diesel-Electric Submarines:

1. Kalvari Class (Scorpène-class) – Attack Submarine

• INS Kalvari (S21)
• INS Khanderi (S22)
• INS Karanj (S23)
• INS Vela (S24)
• INS Vagir (S25)

• Origin: France, India
• Displacement: 1,775 tonnes
• Note: These submarines are known for their stealth capabilities and multi-mission roles.

1. Shishumar Class (Type 209 Submarine) – Attack Submarine

• INS Shishumar (S44)
• INS Shankush (S45)
• INS Shalki (S46)
• INS Shankul (S47)

• Origin: West Germany, India
• Displacement: 1,850 tonnes
• Note: Shishumar and Shankush were scheduled for a mid-life refit in 2020-21.

1. Sindhughosh Class (Kilo-class) – Attack Submarine

• INS Sindhughosh (S55)
• INS Sindhuraj (S57)
• INS Sindhuratna (S59)
• INS Sindhukesari (S60)
• INS Sindhukirti (S61)
• INS Sindhuvijay (S62)
• INS Sindhurashtra (S65)

• Origin: Soviet Union, Russia
• Displacement: 3,076 tonnes
• Note: Some submarines are currently undergoing refits.

Under Construction Indian Submarines:

Nuclear Submarines:

• Arihant Class (S4, S4*)

• Origin: India
• Displacement: 7,000 tonnes
• Note: S4 launched and undergoing fit-out; S4* hull under construction.

Diesel-Electric Submarines:

• Kalvari Class

• INS Vagsheer (S26)
• Origin: France, India
• Displacement: 1,870 tonnes
• Note: INS Vagsheer launched on 20th April 2022; Harbor trials expected to commence soon.

Planned Indian Submarines:

Nuclear Submarines:

• S5 Class (SSBN)

• Origin: India
• Displacement: 13,500 tonnes
• Note: Project approved with a budget of ₹10,000 crore.

-/ Project 75 Alpha – Attack Submarine (SSN)

• Origin: India
• Displacement: 6,000 tonnes
• Note: 6 boats were planned; Project clearance was granted in February 2015.

Decommissioned Indian Submarines:

Nuclear-powered Attack Submarines:

• Charlie I-class

• INS Chakra (K-43)
• Origin: Soviet Union
• Note: Leased for 10 years but returned after 3 years.

• Improved Akula I-class
• INS Chakra (S71)
• Origin: Russia
• Note: Leased from Russia, returned after 10 years.

Diesel-Electric Submarines:

• Kalvari Class (Foxtrot-class)

• INS Kalvari (S23) … INS Kursura (S20)
• Origin: Soviet Union, India
• Note: Decommissioned, some preserved as museums.

• Vela Class (Foxtrot-class)
• INS Vela (S40) … INS Vagsheer (S43)
• Origin: Soviet Union, India
• Note: Decommissioned, some preserved as museums.
• INS Sindhurakshak (S63) … INS Sindhudhvaj (S56)
• Origin: Russia, Soviet Union
• Note: Some decommissioned, some transferred.
• Sindhughosh Class (Kilo-class)