રેવન્યુ તલાટી માસ્ટર ટેસ્ટ સિરીઝ
  • 200 માર્કની 10+ ફૂલ સિલેબસ પ્રમાણે મોક ટેસ્ટ
  • 30 માર્કની રોજ ટેસ્ટ તલાટીની પરીક્ષા સુધી
  • ગણિત અને રિઝનિંગ સોલ્યુશન સાથે
  • તજજ્ઞો દ્વારા તૈયાર કરેલા રિઝનિંગ અને ગણિત ના પ્રશ્નો
  • સંપૂર્ણ નવા સિલેબસ પ્રમાણે ટેસ્ટ

ગુજરાતી વ્યાકરણ : છંદનાં પ્રકારો (પ્રકાર ૧) 05

(13) તોટક છંદ

અન્ય ઉદાહરણો :

મુજ દેહ વિષે, વળી આત્મ વિષે,

જડચેતનમાં પ્રભુ વાસ વસે.

તિમિરા શયના ગહને પડતા

સપના વિપુરા નજરે ચડતા,

સહું તે, પણ કેમ સહાય સખે,

સહી વત્સલના નયનો રડતા.

વદને બહુ નીર ભરાય, સખે !

તનુએ ચેતન માત્ર હરાય, સખે!

વિભુના ઉરની વર વાંસલડી,

જન-કાનન કૂજતી કોલયડી.

સહુ એક ઘાથી હું તોડી દઉં,

તલ ગાઢ અહંત્વનું ફોડી દઉ.

તુજ રંગ બધા મુજ આ તનમા,

પ્રસરી કઈ નૃત્ય નવું કરતાં.

પ્રભુ, જીવન દે, હજી જીવન દે!

પ્રભુ, જિંદગી પુણ્ય વિના ગઈ છે,

પણ ક્યાં તુ જ એ કરુણા ગઈ છે ?

---------❌------------------❌--------

(13) ભુજંગી છંદ

અન્ય ઉદાહરણો :

નવી સાલ પૂછે જતી સાલને કે, કહી તું શકે શા થશે શા થશે હાલ મારા ?

અહો દેવના દેવ હે વિશ્વ સ્વામી, કરું હું સ્તુતિ આપની શીશ નામી.

ભલો દૂરથી દેખતા દિલ ભાવ્યો, ચડી જેમ આકાશમાં મેઘ આવ્યો.

મીઠી કેળ-શી શેલડી તો ખવાશે,

દીઠી છે ટૂંકી વાટ જલ્દી જવાશે.

કહી એમ માથે લઈ ભાત ચાલી,

મૂકી માર્ગ ધોરી, ટૂંકી વાટ ઝાલી.

---------❌------------------❌--------

(13) વસંતતિલકા છંદ

અન્ય ઉદાહરણો :

ત્યાં ધૂળ દૂર નજરે ઉડતી પડે છે,

ને અશ્વ ઉપર ચડી નર કોઈ આવે,

ટોળે વળી મુખ વિકાસી ઉભા રહીને

એ અશ્વને કુતુહલે સહુ બાળ- બાળ જોતાં.

અશ્રુ હતું હૃદયમાં નયણે ન આવ્યું,

શબ્દ હતા મન મહીં, ફરક્યા ન હોઠે.

કેવા તરંગતિ સુરાંચલ સ્વચ્છ નીર,

વહેતા પખાળી મઠમંદિર નેહ નીર !

રે ભાઈ મૃત્યુ ! ગતકાલ બધો જ તારો,

ભાવિતણા તિમિરમાં ઉજળો તું દીવો.

રે પ્રીત, ભર્તુહરિના ફલમાં તું મૂર્ત!

રે ધીક તને, છલમયી છટા હા, તું ધૂર્ત.

જામી ગઈ તરત ઘોર કરાલ રાત

લાગી બધે પ્રસરવા પુર માંહી વાત

ત્યાં ધૂળ નજરે ઊડતી પડે છે,

ને અશ્વ ઉપર ચડી નર કોઈ આવે.

છે એક ઉજજવળ પુરાણ પ્રસિદ્ધ દેશ,

ઉષ્મા પ્રતા૫ભર સૂર્ય તપે હંમેશ,

આતિથ્યની નગરીઓ જયહીં ન્હાની ન્હાની,

ત્યાં પણ છે અમારી કુલની લઘુ રાજ્યધાની

જાગી વસંત તણી માદક વાંસળીઓ

જાગી દુમે દ્રુમની જોબન પાંખડીઓ

ગંભીર એક તહીં સુંદર બાળ આવ્યો,

તે મોરલી નિજ સુહસ્ત વિચિત્ર લાવ્યો.

છે માનવજીવનની ઘટમાળ એવી,

દુ:ખપ્રધાન, સુખ અલ્પ થકી ભરેલી.

ટોળે વળી મુખ વિકાસી ઊભા રહીને,

તે અશ્વને કુતૂહલે સહુ બાલ જોતાં!

ઉદ્ગીવ દૃષ્ટિ કરતાં નભ શૂન્ય ભાસે,

ઝાંખી દિશા પણ જણાય અનિષ્ટ પાસે.

નીખું ત્યાં તો નવલ ધવલાં ખૂલતાં દિવ્ય દ્વાર,

જાગે જયોતિ ઝળહળ ત્યહીં દિવ્ય ધામે અપાર.

---------❌------------------❌--------

(13) માલિની છંદ

અન્ય ઉદાહરણો :

ધરમ-કરમ કેરી ભોમ આ ભવ્ય મારી,

અગણિત સુકૃતોની સિદ્ધિ પામેલ સારી.

સત-મહત જનોની મુક્તિને ભુક્તિદાત્રી,

વિભુવર-વરદાને દિવ્યતાને વિધાત્રી. 

પણ અડગ સમાધિ સારસીની ન છૂટે,

ચરણ શરણ જાવું હર્ષ તેને દિસે છે ? 

કમલવત ગણીને બાલના ગાલ રાતા,

રવિ નિજ કર તેની ઊપરે ફેરવે છે. 

જમીન દરભવાળી, ચાલ હૈ પાય પોચા,

કર શણગટ માથે, તાપ જો સખ્ત કેવો ?

જલભર નયનોથી એમ પાન્થ સ્ત્રીઓએ,

દીધી શીખ પથ જાતી પંખીને જાનકીને

અધર મધુર તેના જોઉ પામે વિકાસ,

વિવિધ કુસુમની ત્યાં નીકળી છે સુવાસ.

સરલ હૃદય ઈચ્છે પાપીને પ્રેમ પાવા.

નોંધ : અહીં આ ભાગ પૂરો, આ ભાગમાં 4 છંદની માહીતી આપવામાં આવેલ છે. બાકીનું આગળના "ભાગ-6" માં.

---------❌------------------❌--------

Comments (0)

Leave your comment

Please enter comment.

Please enter name.
Please enter valid email address.
Please enter valid website URL.

Up