કોમ્પ્યુટર
GPSC સ્પેશિયલ 20+ MCQ
GPSC સાંસ્કૃત્તિ વારસો
51) "ગામીત" જાતિ વિશે નીચે પૈકી સાચાં વિધાનો જણાવો. (GPSC : Advt no: 40/2023-24 : Dt.21/01/2024)
1. ગામીતો કુળદેવ તરીકે હાદરજોદેવ અને એંદરદેવની પ્રસંગોપાત પૂજા કરે છે અને પાલનપુર, દાંતા અને વડગામમાં વસે છે.
2. ગામીતોમાં મામા-ફોઈનાં સંતાનોમાં લગ્ન વ્યવહાર થઈ શકે છે તથા સમાજમાં ખંધાડ (ઘરજમાઈ) લાવવામાં પણ આવે છે.
52) "ઢોડિયા" (ધોડિયા) જાતિ વિશે નીચે પૈકી સાચાં વિધાનો જણાવો. (GPSC : Advt no: 40/2023-24 : Dt.21/01/2024)
1. ઢોડિયા (ધોડિયા) આદિજાતિઓમાં બંને પક્ષે લગ્ન નક્કી કરાવનાર વ્યક્તિને 'વહટાળિયો' કહે છે.
2. ઢોડિયા (ધોડિયા) આદિજાતિઓમાં વરના પિતાને કન્યાપક્ષ તરફથી દહેજ આપવામાં આવે છે.
53) "ધાનકા" જાતિ વિશે નીચે પૈકી સાચાં વિધાનો જણાવો. (GPSC : Advt no: 40/2023-24 : Dt.21/01/2024)
1. ધાનકા આદિજાતિઓમાં મનુષ્ય અને પશુઓમાં થતાં રોગ દૂર કરવા માટે ‘મેલવાડો' કાઢવાની પ્રથા છે.
2. ‘મેલવાડો' પ્રથાનો રથ એક ગામના ભાગોળથી બીજા ગામના ભાગોળ સુધી ક્રમશઃ પહોંચાડી છેવટે પાવાગઢના કાલિકા માતાના મંદિર સુધી પહોંચાડવામાં આવે છે.
54) "ભીલ" જાતિ વિશે નીચે પૈકી સાચાં વિધાનો જણાવો. (GPSC : Advt no: 40/2023-24 : Dt.21/01/2024)
1. ભીલ જાતિમાં પ્રચલિત ધરતીની ઉત્પત્તિ કથામાં જળપ્રલયને એક જીવંત ચરિત્ર તરીકે કલ્પ્યો છે.
2. દેવ-દેવી જળુંકાર ભગવાન, ઉમિયા અને શિવ જળમાંથી જ આવિર્ભાવ પામ્યા છે.
55) નીચેના પૈકી કઈ નૃત્ય શૈલીની કથાવસ્તુમાં મુખ્યત્વે “રામ-રાવણ યુદ્ધ', 'જટાયું વધ', 'રાવણ-મંદોદરી સંવાદ' અને 'નળ-દમયંતી'ની કથા દ્રષ્ટિગોચર થાય છે? (GPSC : Advt no: 45,48/2023-24 : Dt.04/08/2024)
56) નવા વર્ષ સંબંધિત તહેવાર અને રાજ્ય/કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશની જોડી પૈકી કઈ જોડી સાચી નથી? (GPSC : Advt no: 45,48/2023-24 : Dt.04/08/2024)
57) વિશ્વના અમૂર્ત સાંસ્કૃતિક વારસાની યાદીમાં યુનેસ્કો દ્વારા છેલ્લે શાનો સમાવેશ 15મો અમૂર્ત સાંસ્કૃતિક વારસા તરીકે જાહેર કરવામાં આવ્યો છે? (GPSC : Advt no: 45,48/2023-24 : Dt.04/08/2024)
58) અમીર ખુશરો વિશે નીચેના વિધાનો ધ્યાનમાં લો. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
1. તેમણે ઘોરા અને સનમ જેવા નવા સંગીત રાગ રજૂ કર્યા.
2. તેમણે હિંદુ અને ઈરાની પ્રણાલીને સંમિશ્રિત કરીને કવ્વાલી તરીકે ઓળખાતી હળવા સંગીતની નવી શૈલી વિકસાવી.
3. તેમણે તુગલક નામા પુસ્તકની રચના કરી.
ઉપરના પૈકી કયું વિધાન / કયા વિધાનો સત્ય છે ?
59) ભારતમાં ભીંતચિત્રો (mural paintings) વિશે નીચેના વિધાનો ધ્યાનમાં લો. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
1. ભીંતચિત્રો પ્રાકૃતિક ગુફાઓ અને શિલા કાપેલી ચેમ્બર (જગ્યા) બંનેમાં જોવા મળે છે.
2. આ ચિત્રો બિનસાંપ્રદાયિક સ્વરૂપના છે.
3. કાગળ પર સમાવી શકાય તેવા તેમના નાના કદને લીધે ભીંતચિત્રો અજોડ છે.
ઉપરના પૈકી કયું વિધાન / કયા વિધાનો સત્ય છે?
60) જાપી (Jaapi), ઝોરાઈ (Xorai) અને ગામોસા (Gamosa)એ મુખ્યત્વે કયા રાજ્ય સાથે સંકળાયેલા છે? (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
61) વંશુવા ઉત્સવ (Wanshuwa festival) વિશે નીચેના વિધાનો ધ્યાનમાં લો. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
1. વંશુવા ઉત્સવ આસામના કરબી આંગ્લોંગ (Karbi Anglong) જિલ્લામાં ઉજવવામાં આવે છે.
2. તે તિવા (Tiwa) આદિવાસીઓ દ્વારા ઉજવવામાં આવે છે.
ઉપરના પૈકી કયું વિધાન / કયા વિધાનો સત્ય છે?
62) નીચે આપેલ ભારતીય પરંપરાગત કળા અને તેની સાથે સંકળાયેલ મુખ્ય રાજ્યની જોડીઓ ધ્યાનમાં લો. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
1. સાંઝી કળા – ઉત્તરપ્રદેશ
2. ગોંડ ચિત્રકળા –મધ્યપ્રદેશ
3. રોગન ચિત્રકળા – રાજસ્થાન
ઉપરના પૈકી કઈ જોડી / જોડીઓ યોગ્ય રીતે જોડાયેલી છે?
63) નૃત્યમાં જુગલબંધી ………………નું મુખ્ય આકર્ષણ છે. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
64) કાઠી સમુ (Kathi Samu)…………… રાજ્યમાં ઉદ્ભવેલી પ્રાચીન ભારતીય યુદ્ધ કળા છે. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
65) લોકનૃત્ય સંબંધિત સમુદાયની નીચે આપેલી જોડીઓ ધ્યાનમાં લો. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
1. હોઝગિરી નૃત્ય – રિયાંગ સમુદાય (Reang community)
2. બીઝુ નૃત્ય (Bijhu)- ચકમા સમુદાય (Chakma community)
3. ચેરવ (Cheraw)નૃત્ય – મિઝો સમુદાય (Mizo community)
ઉપરના પૈકી કઈ જોડી / જોડીઓ યોગ્ય રીતે જોડાયેલી છે?
66) વારલી (Wardi) રંગચિત્ર વિશે નીચે આપેલા વિધાનો ધ્યાનમાં લો. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
1. વારલી રંગચિત્ર નામ મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાતના દૂરસ્થ આદિજાતી પ્રદેશોમાં વસવાટ કરતી એક નાની જનજાતિ ઉપરથી પડયું છે.
2. આ રંગચિત્રો મોટેભાગે મહિલાઓ દ્વારા શુભ પ્રસંગની ઉજવણીમાં તેઓની દિન ચર્યાના ભાગરૂપે તૈયાર કરવામાં આવે છે.
3. લગ્ન વારલી રંગચિત્રોની સૌથી વધુ પુનરાવર્તિત થતી વિષયવસ્તુ (theme) છે.
ઉપરના પૈકી ક્યાં વિધાનો સત્ય છે?
67) નીચે આપેલી કઠપૂતળી-રાજ્યની જોડીઓ ચકાસો. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
1. રાવણ છાયા – મણિપુર
2. યમપુરી–બિહાર
3. પાવાકુથુ – કેરળ
4. થોલુ બોમ્મલતા – આંધ્રપ્રદેશ
ઉપરના પૈકી કઈ જોડીઓ સાચી જોડાયેલી છે?
68) સાતમી અને આઠમી સદીમાં “ઘટિકા” ………….... હતા. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
69) નીચે આપેલા વિધાનો ધ્યાનમાં લો. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
1. ડોકરા (Dokra) કળા લોસ્ટ-વેક્સ કાસ્ટીંગ (lost-wax casting) તકનીકીનો ઉપયોગ કરતી ફેરસ (ferrous) મેટલ કાસ્ટિંગ કળા છે.
2. લોસ્ટ-વેક્સ કાસ્ટિંગ (lost-wax casting) તકનીકી ભારતમાં આશરે 4000 વર્ષથી ઉપયોગમાં લેવાય છે અને તે આજે પણ મધ્ય અને પૂર્વ ભારતના કારીગરો દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાય છે.
3. મોહેંજો-દડોની નૃત્ય કરતી છોકરી લોસ્ટ-વેક્સ (lost-wax) કલાકૃતિઓની સૌથી પ્રાચીન પૈકીની એક છે. ઉપરનાં પૈકી ક્યાં વિધાનો સત્ય છે?
70) મમંગમ (mamangam) 28 દિવસીય મધ્યકાલીન વેપાર ઉત્સવ હતો જે ................ માં ઉજવાતો હતી. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
71) આપેલા વિધાનો ચકાસો. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
વિધાન 1: ભવનાથ મહાદેવ મેળો જૂનાગઢ શહેરમાં ગિરનાર પર્વતની તળેટી ખાતે સ્થિત ભવનાથ મહાદેવના મંદિર ખાતે યોજાય છે.
વિધાન 2 : ચિત્ર-વિચિત્રનો મેળો ગુજરાતમાં સાબરકાંઠા જિલ્લાના રાજસ્થાન સરહદે આવેલા ગુભાખારી ગામમાં યોજાય છે. હોળીની ઉજવણીના પખવાડિયા બાદ યોજાતો આ અનોખો મેળો છે.
વિધાન 3 : આ મેળો દર વર્ષે વૌઠા કે જ્યાં સાબરમતી અને વાત્રક બે નદીઓનો સંગમ થાય છે ત્યાં ભરાય છે. વૌઠાના મેળાનું સ્થળ સપ્તસંગમ તરીકે પણ જાણીતું છે. આ મેળો કાર્તિકી પૂર્ણિમા - ગુજરાતી કાર્તિક મહિનાની પૂર્ણિમા દરમ્યાન યોજાય છે.
72) નીચે લોકસંગીતના સ્વરૂપો અને તેમના ઉદ્ગમ રાજ્યો / કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોની જોડી આપેલી છે. જોડી યોગ્ય રીતે જોડો. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
1. પનીહારી (Panihari) : (I) મહારાષ્ટ્ર
2. વનાવન (Wanawan) : (II) રાજસ્થાન
3. પોવડા (Powada) : (III)જમ્મુ અને કાશ્મિર
4. પાઈ ગીત (Pai song) : (IV) મધ્યપ્રદેશ
સાચો કોડ પસંદ કરો.
73) નીચે આપેલા વિધાનો ધ્યાનમાં લો. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
1. ધ્રુપદ હિંદુસ્તાની ગાયકીની જૂની શૈલી છે, જે પરંપરાગત રીતે પુરૂષ ગાયકો દ્વારા રજૂ કરવામાં આવે છે.
2. ટપ્પા (Tappa) સંગીત મધ્યકાલીન ફારસી સંગીતમાંથી અપનાવવામાં આવ્યું હતું.
ઉપરના આપેલા વિધાનો પૈકી કયું વિધાન / કયા વિધાનો સત્ય છે ?
74) હિંદુસ્તાની શાસ્ત્રીય ગાયિકા બેગમ પરવીન સુલતાનાના સંદર્ભમાં નીચે આપેલા વિધાનો ધ્યાનમાં લો. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
1. બેગમ પરવીન સુલતાના આસામી હિંદુસ્તાની શાસ્ત્રીય ગાયિકા છે.
2. તે પટિયાલા ઘરાનાના સદસ્યા છે.
3. તેણીને ઠુમરીના રાણી કહેવામાં આવે છે.
ઉપરના પૈકી કયું વિધાન / કયા વિધાનો સત્ય છે?
75) વિધાન 1 : ગુજરાત ગ્રંથાલય સંગઠન (Gujarat Library Association)ની સ્થાપના 1939માં કરવામાં આવી. તે બે સાંસ્કૃતિક ગ્રંથાલયો ધરાવે છે.
વિધાન 2 : તે પૈકીનું એક અમદાવાદ ખાતેની ગુજરાત વિદ્યાપીઠ છે કે જે રાજ્ય ગ્રંથાલય છે. તે સ્વાયત્ત સંસ્થા દ્વારા ચાલતું બિન-સરકારી ગ્રંથાલય છે.
વિધાન 3 : બીજું ગ્રંથાલય બરોડા મધ્યસ્થ ગ્રંથાલય (Baroda Central Library) બરોડા છે. ઉપરના વિધાનો ચકાસો. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
76) ભારતની પ્રથમ સંપૂર્ણ સ્વદેશી મૂક ફીચર ફિલ્મ કોણે બનાવી? (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
77) ફિલ્મ સાથે સંકળાયેલ વ્યક્તિ અને ફિલ્મની જોડી નીચે આપેલ છે. તે પૈકી કઈ જોડી યોગ્ય રીતે જોડાયેલી નથી? (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
78) નીચે મંદિર અને તે જે રાજ્યમાં સ્થિત છે તેની જોડી આપેલી છે. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
1. રામેશ્વરમ મંદિર : a. ઉત્તરાખંડ
2. જગન્નાથપુરી મંદિર : b. આંધ્રપ્રદેશ
૩. તિરૂમાલા વેંકટેશ્વર મંદિર : c. ઓરિસ્સા
4. બદરીનાથ મંદિર : d. તમિલનાડુ
આ જોડીઓને યોગ્ય રીતે જોડી નીચે આપેલ વિકલ્પ પસંદ કરો.
79) કાલબેલિયા વિશે નીચે આપેલા વિધાનો ધ્યાનમાં લો. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
1. તે ગુજરાતના કાલબેલિયા સમુદાયની મહિલાઓ દ્વારા રજૂ કરવામાં આવતું લોકનૃત્ય છે.
2. “બિન' (Been) આ નૃત્ય સ્વરૂપનું લોકપ્રિય સંગીત સાધન છે.
3. UNESCO એ કાલબેલિયા લોકગીતો અને નૃત્યોનો માનવતાના અમૂર્ત સાંસ્કૃતિક વારસાની પ્રતિનિધિ સૂચિમાં ઉલ્લેખ કર્યો છે.
ઉપરના પૈકી ક્યાં વિધાનો સાચા છે?
80) નીચે મેળા અને તેને સંબંધિત જિલ્લાની જોડી આપેલી છે. તે પૈકી કઈ જોડી સાચી નથી? (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
81) સત્રીયા એ કયા રાજ્યનું શાસ્ત્રીય નૃત્ય છે? (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
82) નીચેના પૈકી કયું ઉત્તર ભારતીય મંદિર સ્થાપત્યનું લક્ષણ નથી? (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
83) ખીર ભવાની મંદિર કયા રાજ્ય / કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશમાં છે? (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
84) કાળચક્ર વિધિ નીચેના પૈકી કયા ધર્મ સાથે સંકળાયેલ છે ? (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
85) ઐતિહાસિક ચંદ્રગિરી કિલ્લો કયા રાજ્યમાં સ્થિત છે? (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
86) કાલા ઘોડા કળા ઉત્સવ નીચેના પૈકી કયા શહેર સાથે સંકળાયેલ છે? (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
87) મહત્ત્વના તહેવારો અને તે જે રાજ્યમાં ઉજવવામાં આવે છે તેની જોડી આપેલી છે. નીચે આપેલી જોડીમાંથી કઈ જોડી સાચી નથી? (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
88) પ્રખ્યાત પરંપરાગત નૃત્ય “રુફ” (Ruf) અથવા 'રાઉફ' (Rauf) ………….. સાથે સંકળાયેલ છે. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
89) “સારે જહાં સે અચ્છા” કોણે લખ્યું છે? (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
90) નીચેના પૈકી કોણ બંગાળના ‘ગ્રેટા ગાર્બો' (Greata Garbo) તરીકે જાણીતા હતાં? (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
91) નીચેના પૈકી કઈ હસ્તપ્રત UNESCO ની મેમરી ઓફ વર્લ્ડ રજીસ્ટર (Memory of World Register) માં સમાવિષ્ટ છે? (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
92) ભારત સિવાય નીચેનામાંથી કયા બે દેશોમાં તમિલ એક સત્તાવાર ભાષા છે? (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
93) તાજા નાખેલા ચૂનાના પ્લાસ્ટર પર ભીંતચિત્રની તકનીક .............. તરીકે જાણીતી છે. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
94) પ્રસિદ્ધ કિલ્લા અને તે જે રાજ્યમાં સ્થિત છે તેની જોડી નીચે આપેલી છે તે જોડી પૈકી કઈ જોડી સાચી જોડાયેલી નથી? (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
95) નીચે આપેલા વિધાનો ધ્યાનમાં લો. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
1. તેમણે વેસરા શૈલીનું સ્થાપત્ય વિકસાવ્યું હતું.
2. તેમના માળખાકીય મંદિરો આયહોલ (Aihole), બદામી (Badami) અને પટ્ટડકલ (Pattadakal) ખાતે અસ્તિત્વમાં
3. તેમનું વહીવટી તંત્ર અત્યંત કેન્દ્રીયકૃત હતું.
ઉપરના વિધાનો સૌથી સચોટ રીતે કોના સંદર્ભમાં છે?
96) ગિદ્ધા (Giddha), ઘુમર (Ghoomar) અને ગરબા (Garba) વિશે નીચેના વિધાનો ધ્યાનમાં લો. (GPSC : Advt no: 47/202324 : Dt.07/01/2024 (CSP-1))
1. તે ત્રણેય લોકનૃત્યો છે.
2. આ ત્રણેય નૃત્યો સ્ત્રીઓ દ્વારા ભજવવામાં આવે છે.
3. ત્રણેય નૃત્યો રાજસ્થાનના છે.
ઉપરના પૈકી કયું વિધાન / કયા વિધાનો સત્ય છે ?
Comments (0)